گل افوربیا یا ساکولنت افوربیا (Euphorbia Cactus) در واقع بومی آفریقای جنوبی است و بیشتر در مناطق خشک رشد میکند اما گونه های مختلف این گیاه را در مناطق مختلف آسیا، ماداگاسکار، استرالیا، جزایر اقیانوس آرام و حتی اروپا نیز می توان یافت. افوربیا ها از لحاظ علمی کاکتوس محسوب نمی شوند و در دستهی ساکولنت ها قرار میگیرند. البته می توان گفت برخی گونههای افوربیا به دلیل شکل متفاوت ظاهری و ویژگی های خاص، در دسته کاکتوس ها قرار میگیرند، مثل برخی افوربیاهای موجود در جنوب آفریقا، ماداگاسکار، آمریکای شمالی و جنوبی که در برابر گرما و خشکی تحمل بسیار زیادی دارند. اما به طور کلی اکثر گونههای افوربیا ساکولنت هستند.
افوربیا دارای تنهای بلند است که انشعابات بسیاری روی آن وجود دارد و زیبایی خاصی به این گیاه بخشیده است. افوربیا جزو بزرگترین گونه های گلدار به حساب میآید. این گیاه در بهار گل میدهد، گل های آن تا تابستان عمر میکنند و بعد از آن گیاه به خواب زمستانی می رود. افوربیا در طبیعت رشد زیادی دارد و حتی تا ۱۲ متر نیز می تواند رشد کند اما قد متوسطِ رشد افوربیا ها در منزل در حدود ۱ متر است و نهایتا می توانند تا ۲ متر رشد کنند.
افوربیا دارای حدود ۲۴۰۰ گونه مختلف است که تمامی آن ها رشد و ظاهری تقریبا یکسان دارند. Euphorbia ignes افوربیا ایگنس، Euphorbia lactea افوربیا لاکتی و Euphorbia trigona افوربیا تریگونا از محبوب ترین گونه های افوربیا می باشند. همانطور که از انواع مختلف ساکولنت ها و کاکتوس ها انتظار می رود، افوربیا نیز مقاومت زیادی دارد که باعث شده نگهداری از آن کار بسیار سادهای باشد. در ادامه بیشتر با افوربیا و شیوه نگهداری آن آشنا خواهیم شد.
روش نگهداری از کاکتوس افوربیا
-
نور مورد نیاز گل افوربیا:
افوربیا بسیار نور دوست است اما نباید مقابل نور مستقیم خورشید قرار بگیرد. پس از قرار دادن افوربیا مقابل نور مستقیم خورشید به خصوص در ظهر جدا خودداری کنید زیرا این نور باعث سوختن افوربیا می شود. بهتر است روزانه حداقل ۴ ساعت را در مقابل نور زیاد و غیر مستقیم خورشید قرار بگیرد. میتوانید گلدان گیاه را در نزدیکی پنجره های جنوبی قرار دهید تا نور لازم را دریافت کند. اگر می خواهید افوربیا را در محیط بیرون مثل تراس و یا حیاط نگهداری کنید می توانید آن را از اوایل بهار تا اواسط پاییز به محیط بیرون منتقل کنید، اما گلدان را در جایی قرار دهید که نور مستقیم به افوربیا نتابد.
-
دمای مناسب افوربیا:
دمای مناسب نگهداری افوربیا نسبت به گونهی آن متفاوت است و گونه های مختلف افوربیا تحمل دمایی متفاوتی دارند. برای مثال گونه های بومی غرب و مرکز آفریقا در زمستان دمایی حدود ۱۳ الی ۱۵ درجه را می توانند تحمل کنند، گونه های بومی شمال و جنوب آفریقا میتوانند تا ۱۰ درجه سانتی گراد را تحمل کنند، گونه های شرق آفریقا و ماداگاسکار نیز دمایی حدود ۱۳ الی ۱۰ درجه سانتی گراد را تحمل میکنند. البته چیزی که واضح است این است که افوربیا گیاهی گرمسیری است و آب و هوای گرم برای نگهداری آن بهترین آب و هوا است. همچنین می توان گفت تمامی گونه های افوربیا تحمل دمای زیر ۱۰ درجه سانتی گراد را ندارند.
-
آبیاری گل افوربیا:
کاکتوس ها و ساکولنت ها در برابر خشکی مقاوم هستند و آبیاری زیادی نیاز ندارند. افوربیا نیز از این قاعده مستثنی نیست. این گیاه خشکی را به میزان کمی می تواند تحمل کند ولی نباید طولانی مدت تشنگی بکشد. آبیاری زیاد نیز برای افوربیا بسیار آسیب زننده است. برای آبیاری بهتر است هرگاه خاک گیاه کاملا خشک شد آبیاری کنید. میتوانید با استفاده از انگشتانتان رطوبت خاک را حس کنید، اگر خاک رطوبت داشت نیازی به آبیاری نیست و اگر خشک بود گیاه نیازمند آبیاری است. در زمستان باید دفعات آبیاری را کاهش دهید. همچنین بهتر است که آبیاری را در اوایل صبح انجام دهید.
-
خاک مناسب برای گل افوربیا:
افوربیا نیازمند خاک خاص و یا غنیای نمیباشد و تقریبا در هر نوع خاکی توانایی رشد دارد. تنها نکتهای که باید به آن توجه کنید زهکشی مناسب خاک است. خاک های مخصوص کاکتوس و ساکولنت برای نگهداری افوربیا مناسب است. می توانید برای افزایش کیفیت خاک به آن سنگ ریزه، شن و یا ماسه اضافه کنید. بهتر است PH خاک شما بین کمی اسیدی (۶/۱) تا کمی قلیایی (۷/۸) باشد.
-
تعویض گلدان گل افوربیا:
قبل تر گفتیم که افوربیا می تواند بسیار زیاد رشد کند، بنابراین قطعا نیاز به تعویض گلدان پیدا میکند. بهترین زمان برای تعویض گلدان اوایل بهار است. هرگاه حس کردید که گلدان برای افوربیا کوچک شده است باید آن را تعویض کنید. تقریبا گیاه هر ۲ یا ۳ سال به تعویض گلدان نیاز پیدا میکند.
*زمانی که گیاه را به گلدان جدید منتقل کردید پس از گذشت ۱ الی ۲ هفته آبیاری کنید.
-
کود دهی افوربیا چطور باشد؟
هر کدام از گونه های مختلف افوربیا به کود مخصوص خود نیاز دارد. اما کودی که در زمان فصل رشد(بهار و تابستان) استفاده می شود برای تمامی گونه ها مشترک است. در فصول رشد می توانید از کودهای NPK (نیتروژن، فسفر و پتاسیم) به نسبت ۱،۷،۶ استفاده کنید. این کود را با آب ترکیب کنید و سپس گیاه را با ان کوددهی کنید.
-
هرس افوربیا:
افوربیا رشد زیادی دارد و انشعابات زیادی را تشکیل می دهد به همین منظور برای حفظ سلامت، رشد و زیبایی گیاه باید آن را هرس کنید. این کار را می توانید به دلخواه انجام دهید و انشعابات اضافه را ببرید.
*برای هرس کردن حتما از دستکش و عینک استفاده کنید.
سمی بودن گیاه افوربیا
افوربیا گیاهی سمی است! برگ های افوربیا حاوی شیرهای سفید رنگ و سمی می باشند که بسیار خطرناک است. این شیره در صورت تماس با پوست موجب سوختگی و خوردگی در پوست می شود. خوردن این شیره نیز خطرناک است. پس این گیاه را از دسترس کودکان و حیوان خانگی دور نگه دارید و در هنگام نگهداری از گیاه احتیاط کنید. همانطور که گفتیم در هنگام هرس کردن حتما از عینک و دستکش استفاده کنید.
تکثیر افوربیا
برای تکثیر افوربیا می توانید هم از روش قلمه استفاده کنید و هم دانهی گیاه را بکارید. اما کاشت دانه کاری بسیار وقت گیر است و نیاز به حوصلهی زیادی دارد. بهتر است برای تکثیر از قلمه های افوربیا استفاده کنید. اگر قصد هرس کردن گیاه را دارید می شود به راحتی یک تیر و دو نشان زد. هم گیاه را هرس کنید هم با استفاده از قلمه های جدا شده گیاهی جدید داشته باشید. کافی است قلمه را بکارید و از آن نگهداری کنید.
بیماری ها و آفات افوربیا
افوربیا گیاهی است که در برابر بیماری ها و آفات بسیار مقاوم است اما با این حال در اثر نبود شرایط محیطی مناسب، ممکن است به بیماری و آفات مبتلا شود. برخی از بیماری های افوربیا را با هم بررسی میکنیم.
- لکه های شبیه به کپک، پودری و سفید در ساقه: این یک بیماری قارچی است که در اثر آبیاری زیاد، رطوبت بالای هوا و تهویه نامناسب به وجود می آید. برای درمان گیاه، بخش های آلوده را جدا کنید و سپس در فضای آزاد با دستکش و ماسک گیاه را سمپاشی کنید. سم های قارچ کش مثل مانکوزب برای این کار مناسب است.
- پوسیدن ریشه: این اتفاق به دلیل آبیاری زیاد و یا مناسب نبودن زهکشی گلدان است. آبیاری را اصولی انجام دهید و تا وقتی خاک کاملا خشک نشده است آبیاری نکنید. زهکش گلدان را چک کنید و از باز بودن آن مطمئن شوید.
- ریزش برگ های سالم: دلایل این اتفاق میتواند سرمای زیاد، تشنگی گیاه و آبیاری کم و همچنین وجود آفت باشد.
- وجود لکه های سوختگی روی برگ: غبارپاشی را در زیر آفتاب انجام ندهید و گیاه را از نور مستقیم آفتاب دور نگه دارید.
سلام
گیاه از پائین شروع به پوسیدن کرده برای حفظ آن چه باید کرد ؟
ازخاک درش بیار ابیاری زیاد بود.