گونه‌ای از کاکتوس ها وجود دارند که بومی مناطق استوایی شرق برزیل هستند. این کاکتوس ها روی تنه‌ی درخت های دیگر رشد می کنند و گل میدهند. کاکتوس کریسمس Christmas Cactus با نام علمی Schlumbergera truncata ساقه هایی نازک به رنگ سبز تیره دارد. در اواخر پاییز و اوایل زمستان این گیاه به گل می‌نشیند به همین دلیل آن را به نام های کاکتوس کریسمس و کاکتوس تعطیلات می‌شناسند. گل های این کاکتوس رنگ های متفاوتی از جمله زرد، سفید، بنفش، صورتی و قرمز دارند.
1- آبیاری مناسب برای کاکتوس کریسمس به چه صورت انجام میشود؟
آبیاری بیش از اندازه و یا آبیاری کم، از مهم ترین دلایل از بین رفتن کاکتوس کریسمس محسوب میشود، پس آبیاری این گیاه باید منظم و با دقت انجام گیرد. خاک گیاه نباید خیلی خشک شود، پس هرگاه که سطح رویی خاک خشک شد گیاه را آبیاری کنید. همچنین ریشه ها نباید در معرض آب زیاد قرار بگیرند. پس گلدان باید حتما زهکشی مناسبی داشته باشد. در زمستان نیز آبیاری باید ادامه داشته باشد. اما نیاز گیاه به رطوبت، در این زمان کمتر خواهد شد. پس آبیاری را کمی کمتر کنید.
2- رطوبت و دمای مناسب برای کاکتوس کریسمس چیست؟
کاکتوس کریسمس، هوای گرم و مرطوب را بسیار دوست دارد و در چنین هوایی بهترین رشد را خواهد کرد. برای تامین رطوبت گیاه می توانید با هر بار آبیاری روی برگ ها نیز آب اسپری کنید. گیاه از این روش در تابستان بسیار استقبال خواهد کرد اما اسپری کردن آب روی برگ های کاکتوس کریسمس در زمستان، باعث افزایش احتمال ابتلا به قارچ در گیاه می شود. پس بهتر است در زمستان اسپری کردن آب را متوقف کنید و فقط به آبیاری اکتفا کنید. اگر رطوبت محیط زیاد باشد احتمال ابتلای کاکتوس کریسمس به بیماری های قارچی افزایش میابد. رطوبت ۵۰ درصدی برای این گیاه کافی است. دمای محیط نگهداری کاکتوس کریسمس نباید بیشتر از ۳۸ درجه باشد. همچنین این گیاه نمی تواند دمای زیر ۵ درجه سانتی گراد را تحمل کند. دمای محیط را همیشه بین ۵ تا ۳۸ درجه سانتی گراد نگه دارید.
3 – نور مناسب برای کاکتوس کریسمس
این کاکتوس در مکان های روشن و نور غیر مستقیم بهترین رشد را خواهد داشت. اما بهتر است بدانید که این گیاه در دسته‌ی گیاهان روز کوتاه قرار میگیرد و ترجیح میدهد حدود ۱۴ ساعت یا بیشتر را در تاریکی بگذراند. پس مکان های پر نور با نوری غیر مستقیم برای نگهداری این گیاه مناسب است اما باید بیشتر از نصف روز را در تاریکی باشد. می توانید کاکتوس کریسمس را در کنار پنجره های جنوبی قرار دهید. همچنین نور مستقیم در زمستان و پاییز برای این گیاه مشکل ساز نیست. پس می شود در این فصول بدون هیچ مشکلی آن را در تراس شمالی خانه نگهداری کنید. اگر گیاه نور کمی دریافت کند، رنگ آن از حالت عادی کمرنگ تر می شود و گلدهی آن متوقف خواهد شد.
4 – خاک مناسب کاکتوس کریسمس
این کاکتوس، خاکی با زهکشی و تخلخل بالا را ترجیح می دهد. خاکی که برای آن انتخاب می کنید باید سبک و غنی باشد. سبک بودن خاک موجب می شود ریشه های گیاه به راحتی رشد کنند و خاک سنگین احتمال پوسیدگی گیاه را افزایش میدهد. ترکیبی مساوی از خاک کوکوپیت و پرلیت، خاک مناسبی برای پرورش این گیاه است.همچنین می توانید از ترکیب ماسه و پیت ماس نیز استفاده کنید. اگر قصد دارید از خاک کاکتوس برای نگهداری این گیاه استفاده کنید بهتر است آن را با مقداری خاک برگ یا کوکوپیت ترکیب کنید.
تعويض گلدان کریسمس
وقتی که ریشه های گیاه رشد کردند و از قسمت زهکش گلدان بیرون زدند وقت آن است که گیاه را به گلدان دیگری منتقل کنید. تعویض گلدان باید در اواخر زمستان و یا اوایل بهار انجام شود.برای این کار، گلدانی متناسب با میزان ریشه های گیاه انتخاب کنید.(تقریبا یک سایز بزرگ‌تر از گلدان قبلی) هنگام تعویض گلدان مراقب ریشه های شکننده باشید و نگذارید خاک اطراف ریشه ها جدا شود. کاکتوس کریسمس معمولا هر ۳ یا ۴ سال یکبار، نیاز به تعویض گلدان پیدا میکند.
5 – گل دهی کاکتوس کریسمس چگونه است؟
کاکتوس کریسمس همانطور که از اسمش پیداست، با سرد شدن هوا و نزدیک شدن به کریسمس شروع به گلدهی میکند.
برای اطمینان از گل دهی گیاه، باید آن را در محیطی خنک با رطوبتی حدود ۵۰درصد نگهداری کنید. گیاه باید هر روز ۱۲ الی ۱۴ ساعت را در تاریکی باشد. در چنین شرایطی کاکتوس شما پس از ۳ یا ۴ هفته گل خواهد داد.
می توانید برای دور نگه داشتن گیاه از نور روی آن را با پارچه ای تیره بپوشانید.
پس از گل دهی می توانید گیاه را در شرایط قبلی نگه داری کنید اما همیشه محیط اطراف آن را خنک نگه دارید.
چگونه کاکتوس کریسمس را بارور کنیم؟
پس از اینکه کاکتوس گل داد از مواد مغذی مخصوص خود گیاه برای تقویت گل ها استفاده کنید. با این کار رشد شکوفه ها و تعداد آن ها افزایش خواهد یافت. در بهار کاکتوس کریسمس را هرس کنید. این کار موجب می شود شاخ و برگ ها بهتر رشد کنند و پرتر شوند. البته از آنجایی که گل ها در نوک شاخه ها رشد می کنند، هرس کردن به شکوفایی بیشتر گل ها نیز کمک خواهد کرد. قرار دادن کاکتوس کریسمس در گلدان های آویزان فضای بیشتری برای رشد به گیاه می دهد.
تکثیر کاکتوس کریسمس
تکثیر از طریق قلمه، راحت ترین روش برای تکثیر کاکتوس کریسمس است. برای این کار می توانید به راحتی یکی از ساقه های سالم گیاه را انتخاب کرده و آن را با پیچاندن، از گیاه مادر جدا کنید. قلمه‌ای که جدا می کنید بهتر است دارای ۳ پد باشد. کمتر بودن پد ها ممکن است ریشه دهی را کندتر کند و یا حتی قلمه ریشه ندهد.
حال قلمه هایی که جدا کرده‌اید را در ترکیبی مساوی از کوکوپیت و پرلیت بکارید. قلمه ها را جوری آبیاری کنید که خاک فقط مرطوب شود. آبیاری زیاد می تواند منجر به پوسیدگی و ریشه ندادن قلمه ها شود.
ریشه دهی معمولا ۲ الی ۳ هفته به طول می انجامد اما بهتر است ۸ الی ۱۰ هفته صبر کنید تا ریشه ها قوی شوند و سپس گیاه را به گلدان مناسب منتقل کنید و از آن نگهداری کنید.
یکی از روش های تکثیر این گیاه پیوند زدن است. در این روش، رشد گیاه بسیار سریع تر اتفاق می‌افتد و احتمال اینکه ریشه ها و ساقه دچار پوسیدگی شوند بسیار کمتر است.
بیماری ها و آفات
به طور کلی کاکتوس کریسمس زیاد به بیماری دچار نمی شود. بیشتر بیماری های این گیاه به دلیل آبیاری نادرست است. آبیاری زیاد باعث ابتلای گیاه به بیماری های قارچی میشود. علائم این بیماری روی برگ های گیاه قابل مشاهده هستند. در اثر این بیماری ممکن است برگ ها دچار ریزش هم بشوند. اگر برگ های کاکتوس شما در حال تغییر رنگ از سبز به قرمز هستند، دلیل این اتفاق ممکن است آبیاری کم، نور زیاد و یا کمبود فسفر باشد. حشرات و آفات هم می توانند برای گیاه دردسر ساز باشند. برای حفاظت از گیاه می توانید از حشره کش های گیاهی استفاده کنید.