یکی از محبوب ترین و پرطرفدارترین گیاهان آپارتمانی که هم دارای تنوع رنگی زیاد است و علاوه بر رایحه خوبی که دارد نگهداری سهل و آسانی هم دارد گل شمعدانی است. این گیاه علاوه بر محیط آپارتمان، در فضای باز نیز به خوبی رشد می کند ،اما توصیه میشود که در فصل سرما گلدان های داخل حیاط و فضای باز را به محیط گرم داخل خانه که نور کافی دارد منتقل کنید. شمعدانی یا همان ژرانیوم یا پلارگونیوم در اوائل قرن هجدهم از جنوب آفریقا توسط یک تاجر هلندی به اروپا وارد شد. البته برخی محققان درباره نام گذاری این گیاه نظر متفاوتی دارند. آن ها می گویند که ژرانیوم وحشی که در اروپا رشد می‌کند. هرچند این گیاه شباهت زیادی به گل شمعدانی دارد ولی این دو گیاه دو گونه متفاوت از یکدیگر می باشند. در این مقاله به بررسی روش های نگهداری پرورش و تکثیر این گیاه زیبا و محبوب و دوست داشتنی می پردازیم.
نگهداری گل شمعدانی در آپارتمان
این گیاه علاوه بر زیبایی و عطر دلنشینی که دارد یک گیاه سمی می باشد که حتماً باید دور از دسترس کودکان نگهداری شود. عوارض بلعیدن این گیاه استفراغ و ایجاد سوء هاضمه در کودکان می باشد. مسمومیت این گیاه علاوه بر انسان ها حیوانات خانگی را نیز دچار اذیت و آزار می کند. پس بهتر است که این گیاه دور از دسترس حیوانات خانگی نیز نگهداری شود. هرچند که این گیاه به این شکل ایجاد مسمومیت می‌کند اما برای دفع حشرات موذی مانند سوسک های ژاپنی بسیار موثر و مفید است، زیرا وجود یک ماده مخصوص در این گل باعث می شود تا این سوسک ها از آن محیط فراری باشند.
نور مناسب گیاه شمعدانی:
همانطور که در مطالب قبل بیان کردیم می‌توان این گل را خارج از گلدان و در فضای باز قرار داد و به همین دلیل نیاز نوری این گیاه زیاد می باشد و به نور مستقیم خورشید نیاز دارد و در صورت قرار گرفتن در مقابل نور مستقیم گلدهی آن بهتر میشود و همین طور گیاهی سرحال و شاداب خواهید داشت اما همانطور که آفتاب شدید.
برای اکثر گیاهان مضر می باشد در این مورد هم صدق می‌کند در فصل تابستان و هنگام آفتاب شدید باید مکان گیاه تان را جابجا کنید و آن را به مکانی که دارای سایه باشد انتقال دهید اگر این گیاه را در خانه نگهداری می کنید آن را در مقابل پنجره‌های نورگیر قرار دهید پنجره های جنوبی بهترین گزینه می باشد. اگر به گیاه نور مستقیم نرسد فقط شاخه های آن رشد می‌کند و امکان گل دادن ندارد .در فصل زمستان برای فراهم کردن نور مورد نیاز شمعدانی می توانید از نورهای مصنوعی استفاده کنید که این امر موجب گل دهی سریعتر آن میشود.
زمان آبیاری گیاه شمعدانی:
زمان مناسب برای آبیاری این گیاه هنگامی است که، در فاصله بین دو آبیاری سطح خاک خشک شده باشد که این زمان در فصل های مختلف تغییر پیدا می کند البته به دلیل اینکه شمعدانی خیلی سریع آب را به خود جذب می کند بعضی افراد فکر می کنند که نیازی آبی آن بالا می باشد اما اگر آبیاری بیش از حد نیاز آن باشد به گیاه آسیب میزند و باعث پوسیدگی ریشه و کم کم منجر به خشک شدن آن میشود.
رطوبت مناسب باعث رشد بهتر و سرحال شدن این گیاه میشود در روزهای گرم تابستان و در هنگام وزش باد تعداد دفعات آبیاری را افزایش دهید و در روزهای سرد زمستان آبیاری را یک بار در هفته و یا هر دو هفته یکبار انجام دهید نکته مهم این است که باید دقت کنید که این گیاه نباید تشنه بماند.
دمای مورد نیاز شمعدانی:
در مطالب قبلی اشاره کردیم که گل شمعدانی دارای گونه‌های متفاوت می باشد و دمای مناسب برای هرکدام از این گونه‌ها متغیر است، اما به طور کلی می‌توان گفت دمای ۸ الی ۱۸ درجه برای رشد و گل دادن این گیاه مناسب می باشد. در زمستان که دمای هوا کاهش پیدا می کند بهتر است که شمعدانی را در خانه نگهداری کنید و آن را در مقابل پنجره های جنوبی قرار دهید.
این گیاه برای مناطق ساحلی که دارای رطوبت می باشند و آب و هوای معتدل دارند مناسب تر می باشد و عکس‌العمل بهتری نشان می‌دهد. شمعدانی عطری دمای ۱۰ الی ۱۵ درجه سانتیگراد مورد پسندش می باشد.
خاک مناسب شمعدانی:
به دلیل مقاوم بودن گل شمعدانی می توان از ترکیب خاک های مختلف برای این گیاه استفاده کرد و آن را به راحتی پرورش داد. توجه کنید که خاک مناسب در رشد و گلدهی این گیاه نیز تاثیر دارد همچنین در صورت استفاده از خاک ایده آل آن عمرش افزایش پیدا می کند. این گل نیز مانند گل فردوس به خاکی با زهکش بالا احتیاج دارد تا آب و رطوبت زیاد به ریشه آن آسیب نزند.
یکی دیگر از نیازهای خاک آن مواد ارگانیک می باشد تا بتواند به خوبی به رشد خود ادامه دهد . شما می توانید از ترکیب خاک های معمولی و یا خاک باغچه و قسمتی خاک برگ همراه با مقدار زیادی ماسه استفاده کنید. یکی از دلایل کند شدن رشد گیاه شمعدانی استفاده از پیت ماس در ترکیب خاک گلدان می باشد زیرا این ماده دارای مواد اسیدی است که باعث کندتر شدن رشد آن می شود.
گل شمعدانی و دمای مناسب
گل شمعدانی علاوه بر اینکه شرایط راحتی در نگهداری دارد، اما یک نقطعه ضعف بسیار بزرگ دارد و آن هم سرما است. این گیاه نسبت به دمای هوا بسیار حساس است، لذا پیشنهاد می شود که در اواخر تابستان و ابتدای فصل پاییز شمعدانی ها را به داخل خانه منتقل کنیم. بهترین دمای مناسب در فصل سرما برای این گیاه بین ۱۳ تا ۱۶ درجه سانتی گراد است.
نور مناسب برای گل شمعدانی
این گیاه در طول روز باید حداقل ۴ تا ۶ ساعت نور خورشید دریافت کند پس بهتر است محل قرار دادن گلدان گل شمعدانی در کنار پنجره هایی باشد که بهترین نورگیری را دارد. اگر نورگیری این گیاه به این شکل باشد بیشترین گلدهی را دارد. یک نکته مهم در خصوص دریافت نور باید به این گل توجه داشته باشید آن است که به هیچ عنوان نور مستقیم و شدید آفتاب به آن نتابد. تابش بیش از اندازه نور خورشید باعث می شود تا برگ ها دچار سوختن شوند. .
آبیاری مناسب برای گل شمعدانی
این گیاه در فصل سرما نیاز کمتری به آبیاری دارد اما ذکر این نکته لازم است که هرگز نباید خاک گلدان شما کاملاً خشک شود چون در این صورت ریشه ها خشک شده و از بین می‌رود. این نوبت های آبیاری نیز دقت کنید که خاک گلدان کاملا خشک شده باشد. نکته مهم دیگری که باید به آن توجه ویژه داشته باشید آن است که به هیچ عنوان آبیاری بیش از حدی بریا این گل نداشته باشید. آبیاری بیش از اندازه باعث می شود تا ریشه گیاه دچر پوسیده شدن شود.
خاک مناسب برای گل شمعدانی
بهترین گزینه برای خاک گلدان این گیاه خاک سبک است، زیرا گل شمعدانی از خاک بیش از حد سنگین و گِل مانند که منجر به خیسی بیش از اندازه می شود خوشش نمی آید. حتماً دقت داشته باشید که خاک گلدان گیاه تان دارای زهکشی مناسب باشد تا آب را به خوبی از خود عبور داده و منجر به پوسیدگی ریشه گیاه نشود. شما می توانید مقداری سنگ ریزه زیر گلدان داشته باشید تا همیشه مقداری آب زیر گل بماند تا رطوبت محی را نیز فراهم کند.
کود دهی مناسب برای گل شمعدانی
کود دهی به گل شمعدانی یک مسئله مهم و دقیق است که اگر دقت کافی نداشته باشید قطعاً باعث از بین رفتن آن خواهید شد. بهترین زمان برای کود دهی به این گیاه در فصل رشد گل شمعدانی است. این گیاه در فصل بهار و تابستان که در حال رشد می باشد نیاز بیشتری به دریافت مواد مغذی دارد لذا پیشنهاد میشود که در این فصل هر دو هفته یک بار شمعدانی خود را کود دهی کنید. پس به هیچ وجه در فصل زمستان که زمان استراحت این گیاه زیبا می باشد آن را کود دهی نکنید. بهترین حالت برای کود دهی نیز استفاده از کودهای محلول در آب می باشد.
تکثیر گل شمعدانی
این گیاه نیز به مانند اکثر گیاهان آپارتمانی و گلخانه‌ای به روش قلمه زدن قابل تکثیر است. برای قلمه زدن گیاه ابتدا یک چاقو یا قیچی تمیز و ضدعفونی شده را انتخاب کنید و ساقه ای حدود ۱۰ سال از بالای گره برگ گیاه را قیچی کنید. بجز دو یا سه برگ همه چیز را از روی ساقه برداشته و آن را تمیز کنید. در این مرحله شما می توانید قلم های جدا شده را داخل یک روزنامه پیچیده و به مدت ۲۴ ساعت در مکانی که سایه است و نور آفتاب به آن نمی تابد قرار دهید. حالا وقت آن رسیده که ساقه ها را که در انتهای آن چیزی شبیه پینه بسته شده است برای کاشت درون گلدان از بین روزنامه ها برداشته و بعد از اینکه خاک گلدان را کمی مرطوب کردید قلمه را در آن بکارید. گلدان ها را به مکانی که سایه است و البته هوای آن نیز گرم می باشد منتقل کنید و به مدت ۴۸ ساعت آن را به حال خود رها کنید. بعد از گذشت دو روز گلدان ها را به محیط گرم و در معرض نور غیر مستقیم انتقال دهید و توجه داشته باشید که همیشه خاک گلدان خود را مرطوب نگه دارید.
