گل یوکا با نام انگلیسی (Spineless yucca) و نام علمی (Yucca elephantipes) از خانواده آگاواسه (Agavaceae) محسوب می شود. این گیاه بومی مناطق گرم و خشک آمریکا و جزیره کارائیب می باشد. درختچه یوکا را می توان هم در باغچه و محیط باز و هم در منزل نگهداری کرد. این گیاه زیبا و متفاوت، برگ هایی بزرگ، کشیده و خنجری شکل دارد که اگر جوانه های انتهایی آن را جدا کنید به گیاه دو الی سه شاخه اضافه خواهد شد. یوکا سالانه یک بار گل می دهد. گل های یوکا سفید و کرمی رنگ هستند و شکل ظاهری آن ها شبیه به زنگوله ای کوچک و واژگون است. البته این گیاه در محیط های آپارتمانی گل نمی دهد. میوه های یوکا تخم مرغی شکل اند و به رنگ گوشتی هستند.
| نگهداری در آپارتمان: | بله |
| نیاز نور: | محیط پر نور ولی غیر مستقیم |
| دما: | 13 الی27 درجه |
| آبیاری: | تابستان 2 الی 3 روز، زمستان 10 روز یکبار |
انواع یوکا شامل:
- یوکای ابلق (E. Variegata)
- یوکای جواهری (E. Jewel)
- یوکای پک (E. Puck)
شرایط نگهداری یوکا
نورمناسب گل یوکا
یوکا به نور غیر مستقیم و فراوان نیاز دارد. بهتر است آن را در کنار پنجره قرار دهید تا نور زیاد و غیر مستقیم دریافت کند. قرار دادن یوکا در برابر نور مستقیم آفتاب، باعث سوختن برگ ها می شود. البته نور کم نیز برای گیاه مضر است و باعث ریزش و قهوه‌ای شدن برگ ها می شود. همچنین اگر یوکا نور کافی دریافت نکند برگ ها و تنه‌ای نازک خواهد داشت و گلدهی آن کاهش می یابد. اگر قصد دارید یوکا را در حیاط نگهداری کنید، آن را در مکانی قرار دهید که نیمی از روز را در سایه و نیم دیگر را در نور خورشید باشد.
آبیاری:
این گل نسبت به منظم بودن برنامه آبیاری بسیار حساس است. پس سعی کنید برنامه‌ای مشخص برای آبیاری آن داشته باشید. بهتر است هرگاه که سطح رویی خاک خشک شد آبیاری انجام دهید. یوکا در فصول رشد (بهار و تابستان) به آب بیشتری نیاز دارد. با ورود به فصل سرما آبیاری را کاهش دهید. حدودا می توان گفت در فصول رشد هر دو سه روز یکبار و در فصول سرما هر ده روز یکبار، آبیاری لازم است. از زهکشی مناسب گلدان اطمینان حاصل کنید و از غرقاب کردن خاک گلدان بپرهیزید.
هرس کردن:
این گیاه نیاز چندانی به هرس کردن ندارد. فقط کافی است برگ های پایینی و زرد شده را از گیاه جدا کنید. اگر ارتفاع یوکای شما زیاد شده است و نگهداری از آن در آپارتمان برایتان سخت است، باید آن را کوتاه کنید. برای این کار یوکا را از گلدان خارج کنید و تنه‌ی آن را با استفاده از اره به میزان دلخواه ببرید. سپس قسمتی که دارای ریشه است را دوباره بکارید و صبر کنید تا دوباره گیاهتان برگ دهد.
دما و رطوبت:
یوکا بومی مناطق گرم و کویری است و نهایت رطوبت مورد نیاز آن ۱۰ درصد می باشد. از این رو حتی در تابستان نیز نیازی به رطوبت رسانی ندارد. البته این امر موجب شده یوکا در مناطقی با آب هوای مرطوب عمر چندانی نداشته باشد.دمای مناسب برای نگهداری یوکا دمایی بین ۱۳ تا ۲۷ درجه سانتی گراد می باشد. البته این گیاه گرما را در حدود ۳۵ درجه سانتی گراد و سرما را در حدود ۳ درجه سانتی گراد نیز می تواند تحمل کند. اگر یوکا را در محیط باز نگهداری می کنید، در فصول سرد آن را به خانه منتقل کنید. البته اگر محل زندگی شما کویری است می توانید با خیال راحت یوکا را تمام مدت در محیط باز نگهداری کنید.
خاک:
همانطور که قبل تر گفتیم یوکا بومی مناطق کویری است و در خاک های خشک و شنی رشد می کند. پس خاک مناسب برای نگهداری از یوکا خاکی سبک با زهکشی بالا است. مخلوطی از شن، پرلیت و ماسه‌ی درشت می تواند گزینه‌ی مناسبی باشد. خاک کمپوست نیز برای رشد یوکا خاکی مناسب است.
کوددهی:
با اینکه خاکی که این گیاه در آن رشد می کند مواد آلی چندانی ندارد و بسیار سبک است ولی یوکا نیاز کمی به کوددهی دارد. میزان کود مورد نیاز برای گل یوکا بستگی به فصل و سن گیاه دارد. در فصول رشد (بهار و تابستان) گیاه نیاز به تقویت شدن دارد، پس بهتر است هر دو هفته یکبار با کود مایع کوددهی انجام دهید. در فصول سرما نیازی به کوددهی نیست.
*استفاده از کود های سنگین به یوکا آسیب می‌رساند. گیاهانی که سن بیشتری دارند، نسبت به گیاهان جوان تر کوددهی کمتری نیاز دارند.
تعویض گلدان:
یوکاها رشد آرام و کندی دارند و تقریبا هر دو سال یکبار نیاز به تعویض گلدان دارند. هرگاه که ریشه های گیاه از گلدان بیرون آمد، باید گلدان گیاه را عوض کنید. تعویض گلدان را به هیچ عنوان در زمان گلدهی انجام ندهید و آن را به بعد از گلدهی موکول کنید. همچنین توصیه می شود، تعویض خاک و تعویض گلدان را همزمان انجام دهید تا گیاه را کمتر از گلدان خارج کنید و کارتان راحت تر شود.
روش تکثیر
یوکا را می توان از طریق روش های مختلفی مثل پاجوش، بذر، قلمه زدن و… تکثیر کرد. اما متداول ترین روش، روش قلمه زدن است که احتمال بیشتری برای نتیجه گیری دارد.
تکثیر را باید در فصل بهار انجام دهید. از ساقه‌ی سبز یوکا قلمه ای جدا کنید. این قلمه باید حداقل ۱۰ سانتی متر باشد. (قلمه ای که دارای چند برگ باشد نتیجه گیری بهتری خواهد داشت.) بعد از جدا کردن قلمه آن را به مدت یک هفته در مکانی سایه نگهداری کنید. سپس قلمه را به محلول ریشه زایی آغشته کرده و بکارید. بعد از چند ماه قلمه ریشه خواهد داد.
بیماری های یوکا
زرد شدن برگ یوکا
برگ های زیرین یوکا به دلیل نرسیدن نور کافی زرد می شوند. گیاه را به مکانی پر نور تر منتقل کنید تا بهبود یابد.
لوله شدن برگ یوکا
لوله شدن برگ ها معمولا به خاطر رطوبت کم و تشنگی گیاه، خشک بودن محیط و تهویه نامناسب اتفاق می افتد. البته گاهی علت این اتفاق وجود آفت است. برای از بین بردن آفت از سم های حشره کش مانند سم دیازینون و یا سم سوین استفاده کنید.
علت سیاه شدنِ کاملِ برگهای شاخه ای از این گیاه چیست ؟
آبیاری شما بیش از اندازه‌ی مورد نیاز گیاه است. زهکش گلدان را چک کنید و آبیاری را کاهش دهید تا مشکل گیاه برطرف شود. در فاصله‌ی هر بار آبیاری، اجازه دهید خاک گلدان کاملا خشک شود.
سفید شدنِ سطحیِ بعضی از برگ ها
این اتفاق به دلیل وجود بیماری قارچ سفیدک می‌افتد. با استفاده از قارچ کش می توانید این بیماری را رفع کنید.